Koerswijziging Noord-Italiaanse industrie

Het industriële Noorden van Italië voelt zich niet langer politiek vertegenwoordigd. Oorzaken? Geopolitieke ontwikkelingen en een koerswijziging van de Lega. Een eigen koerswijziging is het gevolg: de blik steeds meer op Brussel. Voorzitterschap van de invloedrijke werkgeversvereniging Confindustria moet daarvoor een eerste stap zijn.

Handelsoorlog

Aanleiding voor de koerswijziging is de handelsoorlog tussen Amerika en China. Om internationaal competitief te kunnen zijn, gaan Italiaanse bedrijven weer meer clusteren (in plaats van bedrijfsverplaatsingen en outsourcing) en krachten bundelen op landelijk niveau. Het helpt dat Europese regelgeving op dat gebied versoepeld is. Ook italian sounding is trouwens een probleem dat een politieke aanpak vraagt. Nog afgezien van illegale kopieën van Italiaanse producten. Omdat Made in Italy wereldwijd zo’n sterk merk is, hanteren producenten uit tal van landen Italiaans klinkende namen voor hun producten. Denk maar aan Bertolli….

Stadstaat Milaan

Ook het verschuiving van industriële zwaartepunten is van invloed op de nieuwe koers van het industriële Noorden. Sinds de jaren ’60 was de driehoek Milaan-Turijn-Genua hét industriële en economische hart van Italië. Maar dat zwaartepunt is verschoven naar Milaan en omgeving. Vooral door de groei van de zakelijke, juridische en financiële dienstverlening.
Milaan maakt een bijzondere ontwikkeling door. Het is uitgegroeid tot een soort stadstaat en de enige Italiaanse stad die de post-Brexit-strijd aangaat met andere Europese steden. Met wisselend succes. Denk aan de nieuwe vestigingsplaats van het Europese medicijnagentschap EMA, dat London moest verlaten. Amsterdam won het uiteindelijk van Milaan.

Andere nieuwe centra

Ook de steden Bologna en Treviso zijn zwaargewichten geworden. Zij zijn centra voor de maakindustrie in respectievelijk Emilia-Romagna en Triveneto, ofwel de regio’s Trentino, Veneto en Venezia Giulia in het Noordoosten. Emilia-Romagna draait op agro-industrie, keramiek en automotive (daarom ook ‘motor valley’ genoemd). Triveneto is verbonden met de productieketens van de Duitse maakindustrie.

Lega Nord wordt Lega Nazionale

Hoe zit het met de politieke vertegenwoordiging van het industriële Noorden? De politieke partij Lega heette begin jaren ’90 nog Lega Nord, op haar beurt in de jaren ’80 ontstaan uit de door Umberto Bossi opgerichte Lega Lombarda. De Lega Nord maakte naam als separatistische beweging en richtte zijn pijlen vooral op politiek centrum Rome. Bossi waarschuwde Europa eind jaren ’90 trouwens al voor de agressieve economische politiek van China. Maar die boodschap werd door het separatistische geluid overstemd. Onder Salvini vaart de partij een andere strategische koers. De Lega richt zijn pijlen steeds meer op Brussel en immigratie vanuit Noord-Afrika, in plaats van op politiek centrum Rome. Het anti-euro geluid baart ondernemers in het Noorden zorgen.

Bovendien is de Noord-Italiaanse roep om afscheiding verstomt. En de Lega is steeds meer een landelijke partij geworden. Het was Het Noorden eerst! Het is nu: Italianen Eerst!

Niet politiek vertegenwoordigd

Noord-Italië dreigt dus niet meer politiek vertegenwoordigd te worden. Wie komt nu op voor de economische belangen van het industriële Noorden? Er zijn grote zorgen over de daling van de Duitse productie in automotive en over de handsoorlogen tussen Amerika, China en de EU. Maar vooral het anti-eurosentiment van de Lega baart grote zorgen. Want Noord-Italië drijft op internationale handel en is op tal van manieren verbonden met omringende landen.
Een New York Times-artikel signaleerde onlangs: politiek succes van de Lega zal vooral afhangen van de verdediging van de Italiaanse economie en mkb tegen Chinese concurrentie. En niet zozeer van het onderwerp immigratie…

Gezicht van het Noorden

Hoe zorgt het Noorden ervoor politiek weer vertegenwoordigd te zijn? Een belangrijke eerste stap: het voorzitterschap van Confindustria, de verenigde Italiaanse industrie, de grootste werkgeversvereniging van het land. Tussen de namen van kandidaten voor de opvolging van de huidige voorzitter Vincenzo Boccia (uit het zuiden, Salerno) circuleren niet toevallig veel Noorderlingen. Andrea Illy bijvoorbeeld, de koffiemagnaat. Regionale verschillen kunnen heel groot zijn, zoals iedereen weet die met Italië werkt. Een Noorderling als gezicht van Confindustria kan gewicht in de politieke schaal leggen. En de politieke invloed van de Confindustria ís heel groot, met meer dan 113.000 vrijwillige aangesloten bedrijven, goed voor meer dan 4 miljoen Italianen.

Blik op Brussel

Voor het Noord-Italiaanse bedrijfsleven zou het goed zijn een voorzitter te krijgen die kennis heeft van internationale markten, van de Brusselse wandelgangen en die weet wat de Italiaanse industrie de komende jaren nodig heeft. Die misschien zelfs op onpopulaire maatregelen durft aan te sturen (moeilijk, in een land waar hervormingen heel moeilijk door te voeren zijn). En die de blik van de Confindustria weet wenden van politiek Rome naar de Europese Commissie in Brussel. Want de Noord-Italiaanse economie kijkt met meer interesse naar de het Europese meerjarenbudget dan het eigen Italiaanse begrotingswet…

Zakendoen met Italië en behoefte aan ondersteuning? Bureau Italia helpt! Strategische en praktische business support. Neemt contact op voor meer informatie.