Mag je in Rome naar de Starbucks?

Mag je in Rome naar de Starbucks? Ga jij in Italië koffie drinken in een Starbucks? Voelt voor mij toch als vloeken in de chiesa. Niet alleen omdat ik niet zit te wachten op Starbucks’ ‘olijfolie-koffie’. De traditionele Italiaanse koffiebar heeft een sociale functie: is een trefpunt en bindmiddel voor de wijk waar hij staat. En wordt vaak gerund door een familie, soms generaties lang.
Dus als je je geld uitgeeft aan koffie, dan liever aan die Italiaanse familie dan aan aandeelhouders van een wereldwijde keten die 100 miljard waard is [lees verder onder de foto].

Historisch en politiek centrum

Starbucks heeft voor het eerst een vestiging geopend in het oude centrum van Rome, pal tegenover het Parlementsgebouw, het politieke en historische centrum van de Eeuwige Stad. En mooi vormgegeven, met marmeren vloeren en materialen die de kleuren van Piazza Montecitorio weerspiegelen.

De koffieketen opende zijn eerste Italiaanse vestiging in Milaan in 2018. Daarna volgden andere steden in Noord-Italië. Vorig jaar een filiaal aan de rand van Rome. Er moesten al snel ook wat vestigingen sluiten. De keten trekt veel toeristen. Die vielen weg tijdens de pandemie. Bovendien ging Italië letterlijk op slot.

Druppelende strategie & Hardnekkige koffiecultuur

Maar Starbucks geeft niet op en ziet volop kansen. De strategie is duidelijk. Starbucks druppelt van het rijke Noorden langzaam Zuidwaarts. En in het Zuiden is de koffiecultuur nog hardnekkiger.

Rome krijgt meer vestigingen. Gevolgd door Napoli en Bari. Starbucks wordt daarbij geholpen door Percassi , het Italiaanse bedrijf dat ook andere wereldmerken als Gucci, Lego, Calvin Klein en Victoria’s Secret helpt bij het uitrollen en managen van franchise netwerken (de familie Percassi is groot geworden in retail maar heeft bijvoorbeeld ook de voetbalclub Atalanta in handen).

Zo zwart-wit is het dus allemaal niet. In een Starbucks filiaal werken ook Italianen. Het bedrijf dat het doet voor/met Starbucks is ook Italiaans. Maar toch:
Wordt hiermee de aanval geopend op de traditionele Italiaanse koffietentjes?

Familiebedrijfjes

Het is makkelijk het leven in Italië te romantiseren. Kijk maar naar tv-reclames. We idealiseren het Authentieke Italiaanse Leven graag. Puur Genieten enzo. Levendige familiesbedrijfjes.
Dat laatste klopt gedeeltelijk: het MKB vormt nog altijd de ruggengraat van de Italiaanse economie. En dat is ook een zwakte gebleken.
Maar niet alle schaalvergroting is wenselijk (Nederlandse landbouwsector, anyone?). Ketens als Starbucks hebben in Amerika gezorgd voor een mono-cultuur: kleine, onafhankelijke koffietentjes zijn er grotendeels verdwenen. Gaat dat ook in Italië gebeuren?

Hardnekkig traditioneel

De koffiecultuur in Italië is hardnekkig traditioneel. Net als de eetcultuur: Mc Donalds krijgt er met moeite voet aan de grond. en Domino’s Pizza verliet na een mislukte poging al snel het land. En op fratsen als die ‘olijfolie-koffie’ zitten Italianen niet te wachten. Ze zijn traditioneel en loyaal. Het zal zo’n vaart dus niet lopen, denk ik. Maar weggaan doen ze niet meer, de ketens. Ik denk dat het best een succes zal worden. Op toeristische plekken. In steden; Italiaanse jongeren staat wel open voor experimenten.

Prima bakkie!

Dus… mag je in Rome naar de Starbucks? Ik blijf zelf de lokale koffietentjes bezoeken. Want dat is altijd een mooie Italiaanse ervaring. Maar misschien wel het belangrijkste argument om gewoon naar het buurtbarretje te blijven gaan, en staand onder de tl-buizen een espresso te drinken, tussen de locals die er hun ontbijt halen, een praatje maken, een broodje scoren…. Prima bakkie!*

*Op zijn Amerikaans gezegd: If it aint broken, don’t fix it