“Noodkreet uit Bergamo” en “Italianen willen Grote Werken”

Om het onderwerp Infrastructuur kan niemand in Italië heen. Het is – samen met immigratie – hét centrale thema in het publieke debat. Er ligt voor miljarden euro’s aan grote, nationale en Europese infrastructurele projecten stil. Vaak al aanbesteed. Soms al decennialang. Een lang geplande maar niet uitgevoerde treinverbinding Turijn-Lyon (de TAV) is er het boegbeeld van geworden. De door de vorige regering ingevoerde administratieve hobbels die corruptie moesten tegengaan, zorgen voor extra vertraging.

Oude wegen, nieuwe recessie
Volgens een onderzoek dat dagblad La Stampa liet uitvoeren (28 januari) is 90% van de Italianen vóór het starten of herstarten van Grote Publieke Werken. Niet verrassend: de voorstanders zijn vooral te vinden onder hoogopgeleiden, studenten en ondernemers. De tegenstanders – op basis van voornamelijk het fenomeen NIMBY, Not In My Backyard, of in goed Italiaans: ‘non nel mio giardino’ – zijn voornamelijk te vinden onder lageropgeleiden.
Het aanpakken van de infrastuctuur is van cruciaal belang voor Italië nu een nieuwe recessie onvermijdbaar lijkt. Het onderwerp heeft al in alle lagen van de samenleving geleid tot onrust en protest: vergaderingen, congressen, noodkreten vanuit het bedrijfsleven en werkgevers- en werknemersvereningingen. En het bracht al duizenden burgers op de been voor protestacties.

Noodkreet uit Bergamo
Een krachtig, gezamenlijk signaal kwam vorige week nog van werkgevers en werknemers uit Bergamo. Deze stad onder de rook van Milaan geldt, zoals de hele regio Lombardije, als één van de motoren van de Italiaanse industrie. De gezamenlijke industriële werkgevers (Confindustria Bergamo) deden samen met die van de agrarische sector (Confagricoltura Bergamo), de belangrijkste vakbonden (CGIL, CISL, UIL), de verenigde ambachtslieden (Unione Artigiani), het MKB (Compagnia delle opere Bergamo) en hun financieringsinstanties (Imprese & Territorio) een dringende oproep: er móet een moderne landelijke infrastructuur komen. De TAV – die de oudste Alpenspoorlijn moet vervangen, aangezien die versleten en onbetrouwbaar is – is daarvan een onmisbaar onderdeel. Terzijde: het verkeer over de Alpen is in 18 jaar met 25% gegroeid. Moderne spoorverbindingen zouden een deel daarvan kunnen gaan opvangen.

Aansluiting op TEN-T
Voor Bergamo is de TAV van bijzonder belang gezien de grote rol van de maakindustrie in en rond deze stad, en vanwege de ligging: Bergamo ligt op de as Centrum- en Noord-Italië en een efficiënte infrastructuur is van levensbelang om een Poort naar Europa te vormen en aan te sluiten op het transeuropese transportnetwerk, TEN-T (de door de EU geplande weg-, water, lucht en spoorwegen, als onderdeel van een wijdvertakt systeem van Trans-European Networks, TENs.
Voor 25 miljard aan veelal al aanbestede grote projecten is bevroren. Daarom de noodkreet aan de overheid: gooi de bouwwerven weer open! Ook dringend gewenst: een vereenvoudiging van de administratief-burocratische procedures voor aanbestedingen. Naast de nationale projecten ligt er ook in de provincie Bergamo het een en ander stil. Zoals ik zelf regelmatig heb ervaren: het lokale, moderne vliegveld is een prima alternatief voor de Milanese vliegvelden, maar de omliggende infrastructuur is er eigenlijk nog niet op berekend. Er wordt dan ook met smart gewacht op bijvoorbeeld een treinverbinding tussen het vliegveld, de stad en grote broer Milaan.